Program „Czyste Powietrze” wprowadza nowe wymogi w 2024 roku, mające na celu ochronę beneficjentów i zapewnienie jakości dofinansowywanych urządzeń.

Nowe Wymogi dla Pomp Ciepła

W odpowiedzi na niepokojące działania na polskim rynku, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) wypracował dodatkowe wymogi dla pomp ciepła. Te zmiany mają zapewnić, że dofinansowanie w ramach programu będzie możliwe tylko na urządzenia o potwierdzonej jakości.

Lista Zielonych Urządzeń i Materiałów (ZUM)

Kluczowym elementem nowych wymogów jest wpisanie danej pompy ciepła na listę ZUM. Dotowane będą tylko te pompy ciepła, które znajdą się na „uszczelnionej” liście ZUM.

Ważne Terminy dla Beneficjentów

Publikacja programu ze zmianami dotyczącymi pomp ciepła nastąpiła w styczniu 2024 roku. Nowe warunki dotyczące pomp ciepła zaczną obowiązywać od 1 kwietnia 2024 roku.

Planowane Zmiany w Programie

Do dofinansowania kwalifikowane będą wyłącznie pompy ciepła, których parametry techniczne zostały potwierdzone badaniami w niezależnych akredytowanych laboratoriach. Wszystkie pompy ciepła na liście ZUM będą wymagały uzupełnienia dokumentacji o raport z badań.

• W ramach Programu Priorytetowego Czyste Powietrze (PPCP), do dofinansowania będą kwalifikowane jedynie te pompy ciepła, które przeszły badania w niezależnych, akredytowanych laboratoriach na terenie Unii Europejskiej lub EFTA. Wyniki tych badań muszą być zgodne z informacjami zawartymi w karcie produktu i etykiecie energetycznej urządzenia. Badania, przeprowadzone i przedstawione przez producenta lub dystrybutora, mają na celu pełne potwierdzenie parametrów określonych w etykiecie energetycznej i karcie produktu, a także spełnienie wymogów PPCP.

  Kwalifikowane do programu będą wyłącznie te pompy ciepła, które znajdują się na liście zielonych urządzeń i materiałów (ZUM), dostępnej na stronie internetowej https://lista-zum.ios.edu.pl/. Wszystkie urządzenia z tej listy muszą być uzupełnione o dokumentację zawierającą raport z wymienionych badań. Raport może być sporządzony w języku obcym, jednak konieczne jest dostarczenie jego skróconej wersji w języku polskim.

  Do 1 kwietnia 2024 roku, w okresie przejściowym, Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ-PIB), na zlecenie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), będzie weryfikował spełnienie nowych wymogów PPCP przez pompy ciepła z listy ZUM na podstawie dostarczonych raportów. Po tym okresie na liście ZUM pozostaną tylko te pompy ciepła, które spełnią wymogi PPCP i przejdą pozytywną weryfikację.

  W przypadku zgłaszania większej liczby pomp ciepła z jednego typoszeregu na listę ZUM, obowiązują następujące zasady:

  • Dla typoszeregu z nie więcej niż 5 podtypami, wystarczy przedstawienie raportu z badań dla co najmniej jednej pompy ciepła z tego typoszeregu.
  • Dla typoszeregu z ponad 5 podtypami, wymagane jest przedstawienie co najmniej jednego raportu z badania urządzenia na każde 5 podtypów.

  Modele pomp ciepła są uznawane za należące do tego samego podtypu w ramach typoszeregu, jeśli spełniają łącznie określone warunki, takie jak: identyczna konstrukcja obiegu chłodniczego, ten sam czynnik chłodniczy/roboczy, producent, typ i liczba sprężarek, typ elementu rozprężnego, skraplacza, parownika, procesu odszraniania oraz sterownik i zasada sterowania wydajnością.

Pompa ciepła powietrze/woda

Pompy ciepła muszą spełniać w odniesieniu do ogrzewania pomieszczeń wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A+ (dotyczy klasy energetycznej wyznaczanej w temperaturze zasilania 55^oC), na podstawie karty produktu i etykiety energetycznej.W przypadku montażu zestawu, musi on spełniać wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A+.Wymogi dla pompy ciepła powietrze/woda określone w rozporządzeniach 811/2013, 813/2013, muszą zostać potwierdzone badaniami wykonanymi przez laboratorium, zlokalizowane na terytorium jednego z państw EU lub EFTA, posiadające akredytację w odniesieniu do normy ISO/IEC 17025 oraz stosujące akredytowane metody badawcze zgodne z normami EN 14511, EN 14825, EN 12102. Badania te powinny być zgodne z ww. normami, co jest potwierdzone w raporcie z tych badań. Spełnienie ww. wymogów i norm weryfikowane
i potwierdzane jest wpisem urządzenia na listę ZUM.Kwalifikowane do dofinansowania pompy ciepła powietrze/woda (również
w zestawie) muszą być wpisane na listę ZUM.Niskotemperaturowe pompy ciepła nie są kwalifikowane do dofinansowania.

Pompa ciepła powietrze/woda o podwyższonej klasie efektywności energetycznej

Pompy ciepła muszą spełniać w odniesieniu do ogrzewania pomieszczeń wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A++ (dotyczy klasy energetycznej wyznaczanej w temperaturze zasilania 55^oC), na podstawie karty produktu i etykiety energetycznej.W przypadku montażu zestawu, musi on spełniać wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A++.Wymogi dla pompy ciepła powietrze/woda o podwyższonej klasie efektywności energetycznej określone w rozporządzeniach 811/2013, 813/2013, muszą zostać potwierdzone badaniami wykonanymi przez laboratorium, zlokalizowane na terytorium jednego z państw EU lub EFTA, posiadające akredytację w odniesieniu do normy ISO/IEC 17025 oraz stosujące akredytowane metody badawcze zgodne z normami EN 14511, EN 14825, EN 12102. Badania te powinny być zgodne z ww. normami, co jest potwierdzone w raporcie z tych badań. Spełnienie ww. wymogów i norm weryfikowane i potwierdzane jest wpisem urządzenia na listę ZUM.Kwalifikowane do dofinansowania pompy ciepła powietrze/woda
o podwyższonej klasie efektywności energetycznej (również w zestawie) muszą być wpisane na listę ZUM.Niskotemperaturowe pompy ciepła nie są kwalifikowane do dofinansowania.

Pompa ciepła powietrze/powietrze

Pompy ciepła muszą spełniać w odniesieniu do ogrzewania pomieszczeń wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A+ (dla klimatu umiarkowanego), na podstawie karty produktu i etykiety energetycznej.Wymogidla pompy ciepła powietrze/powietrze określone w rozporządzeniach 626/2011 i 206/2012, muszą zostać potwierdzone badaniami wykonanymi przez laboratorium, zlokalizowane na terytorium jednego z państw EU lub EFTA, posiadające akredytację w odniesieniu do normy ISO/IEC 17025 oraz stosujące akredytowane metody badawcze zgodne z normami EN 14511, EN 14825,
EN 12102. Badania te powinny być zgodne z ww. normami, co jest potwierdzone w raporcie z tych badań. Spełnienie ww. wymogów i norm weryfikowane
i potwierdzane jest wpisem urządzenia na listę ZUM.Kwalifikowane do dofinansowania pompy ciepła powietrze/powietrze muszą być wpisane na listę ZUM.

Gruntowa pompa ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej

Pompy ciepła muszą spełniać w odniesieniu do ogrzewania pomieszczeń wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A++ (dotyczy klasy energetycznej wyznaczanej w temperaturze zasilania 55^oC), na podstawie karty produktu i etykiety energetycznej.W przypadku montażu zestawu, musi on spełniać wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A++.Wymogi dla gruntowej pompy ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej określone w rozporządzeniach 811/2013, 813/2013, muszą zostać potwierdzone badaniami wykonanymi przez laboratorium, zlokalizowane na terytorium jednego z państw EU lub EFTA, posiadające akredytację w odniesieniu do normy ISO/IEC 17025 oraz stosujące akredytowane metody badawcze zgodne z normami EN 14511, EN 15879, EN 14825, EN 12102. Badania te powinny być zgodne z ww. normami, co jest potwierdzone w raporcie z tych badań. Spełnienie ww. wymogów i norm weryfikowane i potwierdzane jest wpisem urządzenia na listę ZUM.Kwalifikowane do dofinansowania gruntowe pompy ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej (również w zestawie) muszą być wpisane na listę ZUM.Niskotemperaturowe pompy ciepła nie są kwalifikowane do dofinansowania.

Pompy ciepła do ciepłej wody użytkowej

Pompy ciepła w odniesieniu do wytwarzania ciepłej wody użytkowej muszą spełniać wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A, na podstawie karty produktu i etykiety energetycznej.Wymogi dla pompy ciepła do cwu określone w rozporządzeniach 812/2013, 814/2013, muszą zostać potwierdzone badaniami wykonanymi przez laboratorium, zlokalizowane na terytorium jednego z państw EU lub EFTA, posiadające akredytację w odniesieniu do normy ISO/IEC 17025 oraz stosujące akredytowane metody badawcze zgodne z normami EN 16147, EN 14825,
EN 12102. Badania te powinny być zgodne z ww. normami, co jest potwierdzone w raporcie z tych badań. Spełnienie ww. wymogów i norm weryfikowane i potwierdzane jest wpisem urządzenia na listę ZUM.Kwalifikowane do dofinansowania pompy ciepła do ciepłej wody użytkowej muszą być wpisane na listę ZUM.

Kotły Zgazowujące Drewno i Kotły na Pellet Drzewny

Podobne rozwiązanie dotyczyć będzie wyboru kotła zgazowującego drewno oraz kotła na pellet drzewny. Wprowadzenie tego warunku ma na celu ochronę beneficjentów przed nieprawdziwymi informacjami o urządzeniach.

Planuje się wprowadzenie wymogu, aby kotły zgazowujące drewno oraz kotły na pellet były wybierane wyłącznie spośród tych, które znajdują się na liście zielonych urządzeń i materiałów (ZUM). Decyzja ta wynika z coraz częstszych przypadków podawania przez producentów i sprzedawców nieprawdziwych informacji o parametrach urządzeń, co prowadzi do wprowadzania w błąd beneficjentów Programu Priorytetowego Czyste Powietrze (PPCP) odnośnie spełniania przez kocioł wymogów programu.

Jednakże, w przypadku tych źródeł ciepła nie przewiduje się zmian w wymogach, które kotły muszą spełniać w stosunku do obecnych kryteriów PPCP. Procedura wpisu na listę ZUM również pozostanie bez zmian, a dla urządzeń już wpisanych na tę listę nie będzie wymagane przedkładanie nowych dokumentów.

Planowany termin wprowadzenia tego obowiązku dla kotłów zgazowujących drewno i kotłów na pellet drzewny będzie zbieżny z terminem wprowadzenia analogicznych wymogów dla pomp ciepła.

AKTUALIZACJA ARTYKUŁU 15.01.2024

Finansowanie programu Czyste Powietrze będzie wznowione!

„Chcemy wypłacić zaległe środki, ale także wdrożyć długofalowe rozwiązania, które zapewnią płynność w finansowaniu Programu Czyste Powietrze. Jest to priorytet dla naszego rządu w kolejnych miesiącach” – powiedziała Paulina Hennig-Kloska, minister klimatu i środowiska podczas konferencji prasowej, która odbyła się 15 stycznia 2024 r. w MKiŚ.

Mamy świadomość, że kilkanaście tysięcy rodzin czeka na wypłatę środków w ramach Programu Priorytetowego Czyste Powietrze. Chcę obiecać, że te pieniądze zostaną im wypłacone

– zadeklarowała minister Paulina Hennig-Kloska nawiązując do wstrzymania wypłat z dotacji w ramach programu przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Szefowa resortu klimatu i środowiska poinformowała także, że Ministerstwo wraz z NFOŚiGW pracują nad udrożnieniem programu Czyste Powietrze:

Na Czyste Powietrze, z pierwszej transzy środków z Krajowego Planu Odbudowy, otrzymaliśmy 200 mln zł – dotacja zostanie wznowiona. Pracujemy też nad środkiem zaradczym, który pozwoli na wypłacenie wszystkich zaległości. Docelowo chcemy uruchomić pulę środków dostępnych z #FEniKS na 2024 r., czyli Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko

– podkreśliła minister.

Paulina Hennig-Kloska, minister klimatu i środowiska, odniosła się także do zmian, jakie w przyszłości będą wdrażane w tym programie priorytetowym NFOŚiGW:

Po wdrożeniu zasobów finansowych, naszym celem jest przyspieszenie rozpatrywania wniosków w ramach Programu Czyste Powietrze, ale także chcemy poprawić jego efektywność. Czyste powietrze oraz to, aby ludzie przestali umierać z powodu zanieczyszczonego powietrza – to nasz cel finalny

– dodała.

***

Najważniejsze pytania i odpowiedzi

Jakie środki są przeznaczone na program Czyste Powietrze?

Z pierwszej transzy środków z Krajowego Planu Odbudowy otrzymaliśmy 200 mln zł na program Czyste Powietrze. Z wykorzystaniem tych środków wznowione zostaną wypłaty dotacji w ramach programu Czyste Powietrze.

Jaka jest wartość zaległości w realizacji wpłat w ramach programu Czyste Powietrze?

Zaległości dotyczą 300 mln zł. Pracujemy nad środkiem zaradczym, który pozwoli na pokrycie wszystkich zaległości. Zapewniamy, że wypłaty będą zrealizowane.

Skąd będą pochodziły środki na wypłaty?

Pracujemy nad wprowadzeniem rozwiązania zastępczego, które pozwoli zrealizować wszystkie zaległe płatności. Docelowo by upłynnić wypłaty z programu Czyste Powietrze planujemy uruchomić pulę środków dostępnych na ten rok z programu FEnIKS (Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko).